Het weglaten of toevoegen van een spatie kan het verschil betekenen tussen ‘muntjes in je portemonnee’ (los geld) en ‘je geld of je leven’ (losgeld). Net zoals een ‘bronstige hertenimitator’ iets anders is dan een bronstige-hertenimitator’ (zie voor meer leuke voorbeelden deze website).
Je hebt ook iets minder spectaculaire varianten van dit soort ‘spatiefouten’. Bij die woorden blijft, als je de spatie weghaalt of toevoegt, de betekenis van het woord hetzelfde. Maar de spelling klopt niet meer. Het gaat om woorden als ‘dicht bij’ of ‘dichtbij’, ‘bovenop’ of ‘boven op’ en ‘middenin’ of ‘midden in’.
Je wint er de oorlog niet mee, maar toch is het handig om te weten wanneer je de spatievariant ‘dicht bij’ gebruikt, en wanneer de aan-elkaar-schrijfvariant ‘dichtbij’.
Hoe weet je of het ‘dichtbij’ of ‘dicht bij’ is?
>> Komt er een persoon of een ding achter het woord te staan?
Dan gebruik je de spatievariant.
Dus:
De fotograaf stond tijdens het fotograferen dicht bij Jimi Hendrix (Jimi Hendrix = persoon).
Jimi’s appartement, 34 Montagu Square, ligt midden in de Londense wijk Marylebone (wijk = ding).
Hij woonde er midden in de jaren zestig (jaren zestig = soort van ding).
De theeketel staat boven op het fornuis (fornuis = ding), en Jimi’s haar is vlak bij de afzuigkap(afzuigkap = ding).
>> Komt er géén persoon of ding achter het woord te staan, maar een punt of een komma?
Dan gebruik je de aan-elkaar-schrijfvariant.
Dus:
Jimi is dichtbij, …
De gootsteen met de gele teil staat middenin.
De fotograaf stond vlakbij.
(Ter info: in 1967 gooide Jimi’s verhuurder, Ringo Starr, hem eruit, omdat hij midden in een lsd-trip kalkpoeder tegen de muren had gesmeten.)
Voor de liefhebbers: hier zingt Jimi Hendrix over ‘dichtbij’: ‘Let me stand next to your fire’
Schrijftip 15: staat Jimi erachter? Dan is het: ‘dicht bij’.
Foto © Petra Niemeier – K&K/Redferns/Getty Images
(Meer schrijftips, bijvoorbeeld over je of jouw en 5 taalregels die je aan je laars kunt lappen, lees je hier.)