Toen ik net begon met schrijven leerde een doorgewinterde journalist mij de W5H-code. De code helpt je bij misschien wel het moeilijkste deel van het schrijven, namelijk: precies definiëren wat je onderwerp is. En dat is dus ook interessant als je geen journalist bent maar wel af en toe iets moet schrijven.
De code staat voor: wat, waarom, wie, wanneer, waar en hoe (dus: vijf keer ‘w’ plus ‘h’).
Door eerst te onderzoeken wat alle w’s en de h van je onderwerp zijn, word je gedwongen om heel analytisch naar je onderwerp te kijken. Hierdoor heb je sneller de rode draad of de crux van je verhaal te pakken. En daardoor gaat het schrijven zelf vervolgens sneller. Want je hebt het meeste denkwerk al gedaan.
Hoe werkt W5H?
Ik leg ’m even uit met de code zelf.
Wat: de W5H-code
Waarom: het helpt je nog voordat je begint met schrijven de kern van je onderwerp boven water te krijgen. Daardoor kun je als je eenmaal begint met schrijven sneller verwoorden waar het om gaat.
Wie: in dit geval: voor wie? (Oftewel, in marketingtermen: wie is je doelgroep?) Hier is dat: voor iedereen die sneller wil schrijven. Bij sommige onderwerpen is de vraag ook: doorwie. Bijvoorbeeld wie de klus daadwerkelijk gaat uitvoeren.
Wanneer: als je over een onderwerp moet schrijven waarbij het van belang is dat je gestructureerd en helder formuleert (dus eigenlijk elke tekst ingewikkelder dan een boodschappenlijstje of een kort verzoek).
Hoe: je past de W5H-code toe voorafgaand aan het schrijven zelf. Het liefst zelfs zonder beeldscherm: verwerk je antwoorden op de code in je hoofd, of schrijf ze op een aviertje (hier lees je een artikel uit de New York Times over de voordelen van met de hand schrijven).
Waar: op een blaadje, dus, of in je hoofd (hier kan ook staan: ‘bij de klant’, of: ‘in de Provenierswijk’ of ‘in de studio’).
Zeehond
De grap is dat je de W5H-code op vrijwel alle onderwerpen (dus niet alleen teksten) in je leven kunt toepassen waarbij het van belang is dat je de structuur en de kern van het onderwerp doorziet. Bijvoorbeeld als iemand je vraagt voor een opdracht en je wilt checken of jullie onder die klus hetzelfde verstaan. Of als je de hoofdlijnen uit een projectplan wilt filteren. Of wanneer je een studieboek uit je hoofd leert.
Mijn ervaring is alleen dat zevenjarigen minder openstaan voor W5H. Toen ik mijn dochter op deze manier met haar spreekbeurt over zeehonden wilde helpen, zei ze dat haar spreekbeurt liever met haar vader voorbereidde. ‘Die kan ook veel beter plaatjes vinden van zeehonden met lieve gezichtjes.’
Schrijftip 14: eerst W5H’en, dan pas schrijven
foto © Hanry Doorn