Elke maand interview ik voor Uitagenda Rotterdam fotograaf Boudewijn Bollmann over de foto die hij maakt in een Rotterdamse buurt. Deze keer was hij in Spangen, ’s nachts. Het gesprek ging vooral over De avonden, van Gerard Reve.
Eerder interviewde ik Boudewijn over onder andere Oude Noorden, Crooswijk en Vreewijk.
Spangen
‘Zestien was ik, en ik hield het boek De avonden van Gerard Reve in mijn handen, opgevist uit de inboedel van mijn tante. ‘“Lees het maar eens,” zei mijn moeder.
Ik las het, en herlas het. Nam het mee op drinkvakantie naar Salou. Redde het op mijn sokken uit een regenplas. Kocht op een veiling de eerste druk.
Hoofdpersoon Frits van Egters werd mijn held. Ik herkende me in hem. Iemand die weliswaar veel vrienden heeft, maar meestal in zijn eentje rondzwerft en aanschouwt: zijn ouders in de woonkamer, voetgangers op straat, een boot waarop een feest bezig is, de silhouetten van mensen achter glas. Frits observeert het alledaagse en vat het vervolgens in prachtige zinnen, vol sjieke en archaïsche woorden. Ik probeerde me zijn stijl eigen te maken en citeerde zinsneden uit het boek, zoals: “De beproevingen dienen in het gelaat gezien te worden”.
Frits’ uitspraak over de beproevingen werd zelfs een leidraad in mijn beginjaren als fotograaf. Het hielp me om over mijn verlegenheid heen te stappen, om tijdens het nachtelijke dwalen toch die dakloze aan te spreken in plaats van hem op de rug te fotograferen. Ik werd steeds meer een “mensenfotograaf”; van het fotograferen van een enkele zwerver in de nacht, via mensenmassa’s op festivals naar het maken van individuele, dichtbije portretten.
In De avonden gebeurt weinig. Er is geen echte afloop, een conclusie ontbreekt. Er is alleen het hier, het nu, het gewone, alledaagse, en tot op de dag van vandaag vind ik dat het allerinteressantst.’
Foto © Boudewijn Bollmann